ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΕΠΑΝΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ !

(Πέμπτη 15 Ιουλίου 2010)

«Χρώμεθα γὰρ πολιτείᾳ οὐ ζηλούσῃ τοὺς τῶν πέλας νόμους, παράδειγμα δὲ μᾶλλον αὐτοὶ ὄντες τισὶν ἤ μιμούμενοι ἑτέρους. καὶ ὄνομα μὲν διὰ τὸ μὴ ἐς ὀλίγους ἀλλ’ ἐς πλείονας οἰκεῖν δημοκρατία κέκληται. μέτεστι δὲ κατὰ τὰ ἴδια διάφορα πᾶσι τὸ ἴσον, κατὰ δὲ τὴν ἀξίωσιν, ὡς ἕκαστος ἔν τῳ εὐδοκιμεῖ, οὐκ ἀπὸ μέρους τὸ πλέον ἐς τὰ κοινὰ ἤ ἀπ’ ἀρετῆς προτιμᾶται, οὐδ’ αὖ κατὰ πενίαν, ἔχων γέ τι ἀγαθὸν δρᾶσαι τὴν πόλιν, ἀξιώματος ἀφανείᾳ κεκώλυται. ἐλευθέρως δὲ τά τε πρὸς τὸ κοινὸν πολιτεύομεν καὶ ἐς τὴν πρὸς ἀλλήλους τῶν καθ’ ἡμέραν ἐπιτηδευμάτων ὑποψίαν… ἀνεπαχθῶς δὲ τὰ ἴδια προσομιλοῦντες τὰ δημόσια διὰ δέος μάλιστα οὐ παρανομοῦμεν, τῶν τε αἰεὶ ἐν ἀρχῆι ὄντων ἀκροάσει καὶ τῶν νόμων…»

Θα αναγνωρίσουν οι περισσότεροι, πιστεύω, τα λόγια του Περικλή από τον Επιτάφιό του, τον οποίο μας διασώζει ο Θουκυδίδης. Λόγια γεμάτα περηφάνεια για το πολιτικό σύστημα της πόλης, της Αθηναϊκής δημοκρατίας. «Το πολίτευμα που έχουμε δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από τους νόμους των άλλων. Αντίθετα, μάλλον εμείς είμαστε παράδειγμα για μερικούς άλλους παρά μιμητές τους. 

Και το όνομα αυτού του πολιτεύματος είναι δημοκρατία, επειδή η εξουσία δεν βρίσκεται στα χέρια των λίγων, αλλά στα χέρια των πολλών. Όλοι είναι ίσοι απέναντι στους νόμους στις ιδιωτικές τους διαφορές, ενώ για τα δημόσια αξιώματα προτιμάται κάποιος ανάλογα με την ευδοκίμηση και την ικανότητά του σε κάτι και όχι από την υποστήριξη μιας κοινωνικής τάξης στην οποία ανήκει. 

Ούτε πάλι, αν κάποιος είναι φτωχός, εφ’ όσον μπορεί να προσφέρει κάτι καλό στην πόλη, εμποδίζεται από την ασημότητα της κοινωνικής του θέσης. Στη δημόσια ζωή μας είμαστε ελεύθεροι άνθρωποι, αλλά στην ιδιωτική ζωή μας στις μεταξύ μας σχέσεις είμαστε απαλλαγμένοι από τη φιλυποψία … χωρίς να δυσανασχετούμε στην ιδιωτική ζωή μας και στις μεταξύ μας συναναστροφές, στο δημόσιο βίο από εσωτερικό σεβασμό κυρίως δεν παρανομούμε, με το να σεβόμαστε αυτούς που κάθε φορά βρίσκονται στην εξουσία και να υπακούμε στους νόμους…»

Πόσο περήφανοι θα  ήμαστε και εμείς σήμερα, αν θα μπορούσαμε να πούμε το ίδιο για το πολιτικό μας σύστημα και την πολιτική ζωή του τόπου μας!

Η λέξη «δημοκρατία», όπως και το πολιτικό σύστημα που δηλώνει, δημιουργήθηκε  και γεννήθηκε στην αρχαία Ελλάδα και ειδικότερα στην Αθήνα στα μέσα του 5^ου αι. π.Χ. σε μια μακραίωνη εξέλιξη της πολιτικής ζωής, πυρήνας της οποίας υπήρξε κατά τους Ομηρικούς χρόνους η «αγορά», η συνέλευση δηλαδή των πολιτών, προκειμένου να αποφασίσουν για σημαντικά θέματα, στην οποία όποιος ήθελε μπορούσε, λαμβάνοντας τον λόγο, να εκθέσει τις απόψεις του.

Αποκορύφωμα της εξέλιξης αυτής υπήρξε η εδραίωση της Αθηναϊκής δημοκρατίας του 5^ου αιώνα π. Χ., πρότυπο πολιτικής οργάνωσης για όλες τις εποχές. Τα κύρια χαρακτηρισικά της γνωρίσματα ήταν, όπως η ίδια η λέξη σημαίνει, ότι η εξουσία (το κράτος) βρισκόταν στα χέρια του λαού (του δήμου), ο οποίος σε μαζικές συνελεύσεις  (εκκλησία του δήμου) που συνέρχονταν τουλάχιστον 40 φορές το χρόνο αποφάσιζε, με βάση την αρχή της πλειοψηφίας, για όλα τα θέματα της ημερήσιας διάταξης, την οποία καθόριζε προηγουμένως η Βουλή.

Η καταγωγή, ο πλούτος, η ευφυϊα, οι ειδικές ικανότητες δεν έπαιζαν κανένα ρόλο στο να είναι ένας Αθηναίος πολίτης μέλος της Βουλής των 500. Η θητεία διαρκούσε μόνο ένα έτος και είχε δικαίωμα να είναι βουλευτής μόνο δυο φορές στη ζωή του («δὶς τὸν αὐτὸν μὴ ἄρχειν πρὸ τοῦ πάντας ἐξελθεῖν. τότε δὲ πάλιν ἐξ ὑπαρχῆς κληροῦν», όπως μας πληροφορεί ο Αριστοτέλης στην Αθηναίων πολιτεία). 

Η ανάδειξή τους γινόταν με κλήρο, ώστε να μην μπορεί κανείς να επηρεάσει την εκλογή. Η μη έγκαιρη προσέλευση στο βουλευτήριο ή η απουσία συνεπαγόταν πρόστιμο μια δραχμή την ημέρα, δηλαδή διπλάσιο από το ημερομίσθιο που έπαιρνε ως βουλευτής!

Εξέταση (δοκιμασία) πριν από την ανάληψη των καθηκόντων τους, καθώς και έλεγχος (εύθυνα) της διαχείρισης της εξουσίας αποτελούσαν απαραίτητες διαδικασίες για την ευνομία.

Χωρισμένοι σε 10 τμήματα των 50 βουλευτών ασκούσε κάθε τμήμα, με μια σειρά που καθοριζόταν πάλι με κλήρο, την ηγεσία του κράτους για ένα δέκατο του έτους.. Ο πρόεδρος, που ασκούσε την προεδρία της Βουλής και της λαϊκής συνέλευσης (εκκλησίας του δήμου), εκλεγόταν με κλήρο κάθε μέρα. Δηλαδή οι περισσότεροι από τους μισούς διατελούσαν πρόεδροι του Αθηναϊκού κράτους. Αυτονόητο ήταν ότι κανείς τους δεν μπορούσε να υπηρετήσει δυο φορές στο αξίωμα αυτό.

Η μαζική συμμετοχή των πολιτών στις συνελεύσεις, η λήψη των αποφάσεων με την αρχή της πλειοψηφίας, η συνυπευθυνότητα, η εκλογή με κλήρο, η εκ περιτροπής υπηρεσία, η πιστή υπακοή στους ισχύοντες νόμους της πολιτείας, ο ενελεχής έλεγχος, ο διάλογος, ήταν βασικές αρχές της Αθηναϊκής δημοκρατίας. Εξαίρεση στην εκλογή με κλήρο αποτελούσαν οι στρατιωτικοί ηγέτες, ιδιαίτερα οι δέκα στρατηγοί, οι οποίοι εκλέγονταν με ψηφοφορία και είχαν το δικαίωμα επανεκλογής.

Πολύ συμαντική όμως διάταξη, την οποία είχε εισαγάγει ο εξαίρετος πολιτικός και σοφός Αθηναίος νομοθέτης Σόλων, ήταν και το δικαίωμα που έδινε στον κάθε πολίτη να έρχεται σε βοήθεια των αδικουμένων («ἐξεῖναι τῶι βουλομένῳ τιμωρεῖν ὑπὲρ τῶν ἀδικουμένων»). Δηλαδή, δεν ήταν ανάγκη, όπως ισχύει σήμερα, να έχει κανείς έννομο συμφέρον, για να προσφύγει στα δικαστήρια, επειδή θεωρούσαν ότι η αδικία σε βάρος ενός πολίτη είναι αδικία σε βάρος του συνόλου των πολιτών. Στην ερώτηση, πώς οι άνθρωποι θα κάνουν τις λιγότερες αδικίες, η απάντηση του Σόλωνα ήταν, «εἰ ὁμοίως ἄχθοιντο τοῖς ἀδικουμένοις οἱ μὴ ἀδικούμενοι», δηλαδή αν δυσφορούσαν το ίδιο αυτοί που δεν αδικήθηκαν γι’ αυτούς που αδικήθηκαν. 

Εξίσου σημαντικός ήταν ο θεσμός της «εἰς τὸ δικαστήριον ἐφέσεως». 

Η ίδια μαζικότητα ίσχυε και στα δικαστήρια. Ένα σώμα 6.000 δικαστών, στο οποίο είχε δικαίωμα εγγραφής κάθε χρόνο κάθε Αθηναίος πολίτης άνω των τριάντα ετών, ασκούσε στη διάρκεια του έτους, σε μικρότερα ή μεγαλύτερα τμήματα, ανάλογα με την περίπτωση, τη δικαστική εξουσία. Δηλαδή, η δικαστική εξουσία βρισκόταν και αυτή στα χέρια του λαού. Ένα πολύπλοκο σύστημα κληρώσεως εξασφάλιζε την αμεροληψία και την απροκατάληψη των δικαστών.

Οι αρχές στις οποίες βασιζόταν όλο αυτό το σύστημα ήταν η ελευθερία και η ισότητα, έννοιες που εκφράζονταν ιδιαίτερα με την  ισονομία, την ισοπολιτεία, την απόλυτη ατομική ελευθερία, την ισηγορία, την παρρησία, την κατάργηση κάθε είδους κοινωνικών και άλλων διακρίσεων, και τον συνεχή και αυστηρό έλεγχο των πράξεων των αρχόντων.

Όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος, σε ένα επαινετικό της δημοκρατίας λόγο από τον Πέρση Οτάνη, το πιο ωραίο όνομα από όλα, όταν η εξουσία ασκείται από τον λαό, είναι η ισονομία (πλῆθος δὲ ἄρχον πρῶτα μὲν οὔνομα πάντων κάλλιστον ἔχει, ἰσονομίην). Επιπλέον, απουσιάζει κάθε μορφή αυθαιρεσίας που συναντά κανείς στα αυταρχικά μοναρχικά καθεστώτα. Ακόμη, «πάλῳ μὲν ἀρχὰς ἄρχει, ὑπεύθυνον δὲ ἀρχὴν ἔχει, βουλεύματα δὲ πάντα ἐς τὸ κοινὸν ἀναφέρει ( = τα αξιώματα λαμβάνονται με κλήρο, οι ασκούντες την εξουσία είναι υπεύθυνοι, και όλες οι αποφάσεις παραπέμπονται για εξέταση στο λαό).

Για να εμπεδωθεί η ισότητα και στην πράξη καθιερώθηκε από τα μέσα του 5^ου αι. π.Χ. από τον Περικλή ένα ημερομίσθιο δυο-τριών οβολών για τους δικαστές, το οποίο λίγο αργότερα επεκτάθηκε στους βουλευτές και τους άλλους αξιωματούχους. Να σημειωθεί ότι 2-3 οβολοί αρκούσαν για μιας ημέρας φαγητό, ενώ ο μισθός του κωπηλάτη κυμαινόταν από 3 έως 6 οβολούς! Δηλαδή, η ημερήσια αντιμισθία ήταν ίση με τον κατώτερο μισθό ενός κωπηλάτη!  Ήταν δηλ. ακατανόητο για τους Αθηναίους πολίτες οι αξιωματούχοι να απολαμβάνουν υπερβολικούς μισθούς και οποιαδήποτε άλλα προνόμια!

Η εξουσία βρίσκεται και ασκείται από όλους τους πολίτες. Δεν υπάρχει το αντιπροσωπευτικό σύστημα, αλλά η συμμετοχική δημοκρατία. Τα δικαιώματα είναι ίσα, όπως ίσες είναι και οι ευθύνες για τις λαμβανόμενες αποφάσεις. 

Η απόλυτη ισότητα εξασφαλίζεται με το σύστημα της κληρώσεως των αρχόντων. Όλοι οι θεσμοί που δημιουργούνται αποσκοπούν στη εύρυθμη λειτουργία του πολιτικού συστήματος και, ιδιαίτερα, στη διαφάνεια των αποφάσεων, και τον αύστηρό έλεγχο της διαχείρισης της εξουσίας. Τα ελεγκτικά σώματα είναι πάντοτε πολυμελή, ώστε να αποφεύγεται η κατάχρηση της εξουσίας, και όλοι υφίστανται αυστηρότατο λογιστικό έλεγχο της δραστηριότητάς τους.

Παρόλο βέβαια που επικρατεί απόλυτη ισότητα στα δικαιώματ, οι πιο πλούσιοι πολίτες έχουν υποχρεώσεις που επιβάλλονται σ’ αυτούς ανάλογα με τα εισοδήματά τους. Οι πιο φτωχοί δεν πληρώνουν φόρους, ενώ οι πιο πλούσιοι είναι υποχρεωμένοι στις πολύ δαπανηρές  «λειτουργίες», όπως είναι π.χ. η τριηραρχία, ο εξοπλισμός και η διοίκηση μιας τριήρους, η χορηγία, η δαπάνη για τη διδασκαλία και την παράσταση θεατρικών έργων κλπ.

Όσο για τους άρχοντες, ήδη από την εποχή του νομοθέτη Δράκοντος, ορκίζονταν ότι, αν παραβούν οποιοδήποτε νόμο, θα στήσουν χρυσούν ανδριάντα!

Για να εξαλειφθεί οποιοσδήποτε κίνδυνος ένας πολιτικός άρχων, λόγω της μεγάλης πολιτικής επιρροής που απέκτησε, να κάνει κατάχρησή της ή να ανατρέψει τη δημοκρατία, ο Κλεισθένης καθιέρωσε τον θεσμό του «οστρακισμού», ένα θεσμό που έδινε το δικαίωμα στον Αθηναϊκό λαό να απαλλαγεί για μια δεκαετία από ένα τέτοιον πολιτικό. Και γνωρίζουμε ότι «ωστρακίσθησαν» πρώτος ο Ίππαρχος και στη συνέχεια ο Μεγακλής, ο Ξάνθιππος, ο Αριστείδης και πολλοί άλλοι εξέχοντες πολιτικοί άνδρες.

Δικαιολογημένα λοιπόν ο Περικλής στον Επιτάφιο που εκφώνησε για τους νεκρούς στο πρώτο έτος του Πελοποννησιακού πολέμου αποκαλεί με υπερηφάνεια την Αθήνα «της Ελλάδος παίδευσιν». Μαθήματα δημοκρατίας έδινε και τότε και σε όλες τις εποχές το ανεπανάληπτο αυτό δημοκρατικό σύστημα.

Μεγάλη έκπληξη και απορία θα εξέφραζε ένας Αθηναίος πολίτης, αν έβλεπε πώς λειτουργεί το σημερινό πολιτικό σύστημα, το οποίο περιορίζει τη συμμετοχή των πολιτών μια φορά κάθε τέσσερα χρόνια και πολύ μεγαλύτερη που το σύστημα αυτό αποκαλείται δημοκρατία! Το πιθανότερο είναι ότι θα το αποκαλούσε ολιγαρχία!

Οι παθογένειες του σημερινού «δημοκρατικού» συστήματος διακυβέρνησης, τόσο της χώρας μας όσο και άλλων χωρών, είναι γνωστές: ο συγκεντρωτισμός της εξουσίας στον πρωθυπουργό και στο κόμμα εξουσίας, η απουσία ελέγχου του ήθους των πολιτικών προσώπων, ο έλεγχος και η εξάρτηση της νομοθετικής εξουσίας από το πλειοψηφούν και κυβερνών κόμμα, το μη διακριτό δηλαδή των δύο εξουσιών, η πολυνομία και η μη εφαρμογή των νόμων, η απουσία ισονομίας (παραδείγματα, η ασυλία των βουλευτών και ο περιβόητος νόμος περί ευθύνης υπουργών) και ισοπολιτείας (π.χ. τα παντοειδή προνόμια των βουλευτών), η συνήθης κατάχρηση εξουσίας, η υπόθαλψη της αρχομανίας λόγω των «ευκαιριών» πλουτισμού που προσφέρει το σύστημα, η επί δεκαετίες παραμονή των ίδιων προσώπων στην εξουσία και ως εκ τούτου η δυσκολία στην ανανέωση των προσώπων, η οικογενειοκρατία και ο νεποτισμός, η έλλειψη δημοκρατικής οργάνωσης των κομμάτων και η απουσία ελέγχου των οικονομικών τους, η αναντιστοιχία των προεκλογικών υποσχέσεων και δεσμεύσεων με τις μετεκλογικές πράξεις των κυβερνώντων, η ουσιαστική απουσία ελέγχου των πράξεων και των αποφάσεων των ασκούντων εξουσία, η λήψη αποφάσεων είτε αφορούν την εξωτερική πολιτική είτε εσωτερικά θέματα που έρχονται σε αντίθεση με τη θέληση της πλειοψηφίας των πολιτών, τουλάχιστον όπως εκφράζεται με τις δημοσκοπήσεις (ελλείψει του πιο δημοκρατικού μέσου, του δημοψηφίσματος), η χειραγώγηση της πολιτικής από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και η διαπλοκή, ο χρηματισμός και η δωροδοκία πολιτικών και άλλων λειτουργών του δημοσίου, αλλά προπάντων η συστηματική απουσία των πολιτών από τις πολιτικές αποφάσεις και ο περιορισμός της συμμετοχής τους στις εθνικές εκλογές που διενεργούνται κάθε τέσσερα ή πέντε χρόνια.

Ουσιαστικά δηλαδή πρόκειται για ένα ολιγαρχικό σύστημα με το μανδύα της δημοκρατίας.

Η χώρα μας, η οποία γέννησε τη δημοκρατία, ακολουθεί τα δυτικά κοινοβουλευτικά πρότυπα, είναι έτοιμη κάθε φορά να ακολουθήσει ένα εκλογικό σύστημα μιας άλλης χώρας (μια ακούγεται το σουηδικό, μια το γερμανικό μοντέλο κ.ά.), χωρίς η ίδια να μπορεί να προσφέρει το δικό της σύστημα, βασισμένο στις αρχές πάνω στις οποίες θεμελιώθηκε και αναπτύχθηκε η αρχαία Αθηναϊκή δημοκρατία, τη στιγμή μάλιστα που γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά πώς λειτουργούσε. 

Μπορεί η χώρα μας να προσφέρει στην οικουμένη ένα νέο, πιο δημοκρατικό, πρότυπο διακυβέρνησης, βασισμένο στις αρχές της ισονομίας, της ισοπολιτείας και της ουσιαστικής λαϊκής κυριαρχίας.

Μια τέτοια ευκαιρία παρουσιάζεται σήμερα, ιδιαίτερα λόγω της απαξίωσης των πολιτικών και του πολιτικού συστήματος, της κρίσεως των ιδεών και των ιδεολογιών, τώρα που ο τόπος έχει επείγουσα ανάγκη από ένα καινούργιο ξεκίνημα και ένα φρέσκο όραμα για το μέλλον.

Η πρόταση της σημερινής κυβερνήσεως για τη διοικητική μεταρρύθμιση, η επονομαζόμενη «Καλλικράτης», καθώς και τα φημολογούμενα για την αλλαγή του εκλογικού χάρτη με βάση το γερμανικό μοντέλο, δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα στις σωστές του διαστάσεις. Εκείνο που χρειάζεται ο τόπος είναι μια ριζική αναδιάρθρωση της οργανώσεως του κράτους, ώστε να υπάρξει η δυνατότητα για ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας, καθώς και ουσιαστικότερη και αμεσότερη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά.

Κατά την άποψή μου, οι αλλαγές πρέπει να είναι πιο τολμηρές και να αποσκοπούν στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη, συχνότερη και αμεσότερη συμμετοχή των πολιτών στις λαμβανόμενες πολιτικές αποφάσεις.. Πιστεύουμε ότι είναι προς το συμφέρον του τόπου η επανίδρυση του κράτους με βάση ομοσπονδιακά πρότυπα.

Η Ελλάδα μπορεί να αναδιαρθρωθεί σε «πολιτείες», με τοπικές κυβερνήσεις με ευρείες αρμοδιότητες, και με μια ολιγομελή κεντρική κυβέρνηση και ένα μικρό βουλευτικό ομοσπονδιακό 50μελές σώμα, με αρμοδιότητες κυρίως συντονιστικές και ελεγκτικές, υπεύθυνη για τα θέματα άμυνας, εξωτερικής πολιτικής, ασφάλειας, και γενικής οικονομικής πολιτικής.

Οι «πολιτείες» αυτές που θα έχουν, όπως είπαμε, ευρείες αρμοδιότητες και πόρους, μπορεί να είναι οι εξής: Κρητική, Πελοποννησιακή, Ιονίων νήσων, Ηπειρωτική, Στερεάς Ελλάδος, Θεσσαλική στην οποία θα συμπεριλαμβάνεται η Εύβοια, Μακεδονίας και Θράκης, και Αιγαιακή πολιτεία που θα συμπεριλαμβάνει όλα τα νησιά του Αιγαίου.

Οι τοπικές κυβερνήσεις θα έχουν στη διάθεσή τους όλους τους πόρους και, ανάλογα με την οικονομική τους ευμάρεια ή όχι, θα είναι και το ποσοστό που θα επιστρέφουν στην κεντρική κυβέρνηση, η οποία με τη σειρά της θα ενισχύει, όταν απαιτείται, εκείνες τις περιοχές της χώρας που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.

Η Βουλή της κεντρικής ομοσπονδιακής κυβερνήσεως θα αποτελείται κατά ένα ποσοστό από αντιπροσώπους των περιφερειακών κυβερνήσεων και από εκπροσώπους των κομμάτων που θα αναδεικνύονται με ένα σύστημα εκλογής και κλήρου..

Ο πρόεδρος της ομοσπονδιακής κυβερνήσεως θα είναι εκ περιτροπής ένας από τους διατελέσαντες πρωθυπουργούς των πολιτειών, ο οποίος θα κληρώνεται είτε θα ψηφίζεται από το σώμα των πρωθυπουργών και τέως πρωθυπουργών των πολιτειών είτε θα εκλέγεται άμεσα από τον λαό.

Οι περιφερειακές κυβερνήσεις θα πρέπει επίσης να είναι ολιγομελείς, όπως επίσης και οι τοπικές βουλές.

Η πρωθυπουργική ή βουλευτική αντιμισθία θα είναι ίση με το μισθό ενός ανώτατου δημόσιου λειτουργού, μόνο στην περίπτωση που δεν θα υπάρχουν άλλα εισοδήματα ή μεγάλη κινητή και ακίνητη περιουσία.. Καταργούνται όλα τα σημερινά προνόμια. Αυτά τα μέτρα στοχεύουν στο να μην επιδιώκονται αυτά τα αξιώματα χάριν των οικονομικών ή άλλων πλεονεκτημάτων που προσφέρουν στους κατέχοντες αυτά.

Σε αυτές τις πολιτείες οι αποφάσεις για τα σημαντικά θέματα που απασχολούν την κοινωνία θα πρέπει να λαμβάνονται με τοπικά δημοψηφίσματα, το αποτέλεσμα των οποίων θα πρέπει να είναι δεσμευτικό τόσο για τις τοπικές κοινωνίες όσο και για την κεντρική κυβέρνηση. Με αυτόν τον τρόπο η συμμετοχική δημοκρατία θα γίνει πράξη και η συνυπευθυνότητα των πολιτών θα ενισχυθεί έτι περαιτέρω.

Αναφορικά με τους δήμους και τις κοινότητες, θεωρούμε ότι είναι μέγα λάθος η κατάργηση των κοινοτήτων. Η ανασύστασή τους είναι απολύτως απαραίτητη, γιατί έτσι δημιουργείται ο συνδετικός κρίκος των κοινοτήτων με τους ευρύτερους δήμους στους οποίους εντάσσονται. Ο πρόεδρος της κοινότητος, όπως και τα μέλη του ολιγομελούς συμβουλίου, θα πρέπει να είναι άμισθοι και να μην απολαμβάνουν κανένα απολύτως προνόμιο, ούτε οικονομικό ούτε συνταξιοδοτικο ούτε άλλης φύσεως. Έτσι αφαιρείται το επιχείρημα της επιβάρυνσης του κρατικού προϋπολογισμού με δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.

Το νέο αυτό πολιτικό σχήμα θα πρέπει και μπορεί να οργανωθεί σύμφωνα με τις αρχές της αρχαίας Αθηναϊκής δημοκρατίας, η οποία αποτελεί το καλύτερο πρότυπο, και επομένως η αναζήτηση ξένου «μοντέλου» είναι περιττή και άχρηστη.

 Η ανάδειξη των αρχόντων μπορεί να γίνεται με συνδυασμό εκλογής και κλήρου. Εκλέγονται ή προτείνονται σε κάθε ομόσπονδη πολιτεία δεκαπλάσιοι υποψήφιοι από τον αριθμό των εδρών και στη συνέχεια δια κληρώσεως αναδεικνύονται οι βουλευτές. Οι μισοί από τους υποψηφίους προτείνονται από τα υφιστάμενα πολιτικά κόμματα και οι άλλοι μισοί κληρώνονται μεταξύ των πολιτών που έχουν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι (για το οποίο μπορεί να καθοριστεί ένα κατώτατο ηλικιακό όριο, πχ. 25 ή 30 ετών). Απαραίτητο επίσης είναι να καθοριστεί ότι μπορεί να αναδειχθεί κάποιος σε βουλευτή μόνο δις.

Η καθιέρωση της «δοκιμασίας» των υποψηφίων αρχόντων πριν από την υποβολή της υποψηφιότητάς τους, καθώς και η λογοδοσία ενώπιον κρατικών ελεγκτών για τη διαχείριση της εξουσίας αποτελούν το εχέγγυο της χρηστής διοίκησης.

Σε περιπτώσεις κακής διαχειρίσεως της εξουσίας ή χρηματισμού να υπάρχει σαφής διάταξη που θα προβλέπει την καταβολή στο δεκαπλάσιο της ζημίας που υπέστη το κράτος, καθώς και αποκλεισμός του υπαίτιου από την πολιτική ζωή για μια περίοδο ανάλογα με το παράπτωμα

Χωρίς καλά οργανωμένη και άριστα καταρτισμένη δημόσια διοίκηση είναι αδύνατο να επιτευχθούν οι στόχοι που τίθενται από τους κυβερνώντες. Θα πρέπει να είναι ολιγομελής, με άρτια κατάρτιση, με ιεραρχική δομή βασισμένη στην αξιοκρατία, με απόλυτο έλεγχο των δραστηριοτήτων της και υπεύθυνη έναντι των πολιτών. Κάθε σοβαρό παράπτωμα, ιδιαίτερα δωροδοκίας και χρηματισμού ή χαριστικών αποφάσεων, θα πρέπει να τιμωρείται με αποπομπή του υπαίτιου από την υπηρεσία και καταβολή στο δεκαπλάσιο τυχόν ζημίας του δημοσίου.

Μέσα από μια τέτοια δημόσια υπηρεσία θα πρέπει να προωθούνται τα προβλήματα και οι προτεινόμενες λύσεις στον εκάστοτε αρμόδιο υπουργό, ο οποίος θα λαμβάνει τις τελικές αποφάσεις με βάση αυτές τις προτάσεις. Έτσι θα αποκτήσει η δημόσια υπηρεσία το κύρος αλλά και την υπευθυνότητα που απαιτείται, και ο υπουργός δεν θα έχει την πρόφαση ή την ανάγκη για πρόσληψη δεκάδων συμβούλων.

Η δικαστική εξουσία θα πρέπει να είναι εντελώς ανεξάρτητος από την εκτελεστική. Δεν νοείται η εκάστοτε εκτελεστική εξουσία να επεμβαίνει και να καθορίζει την ηγεσία της δικαστικής ή να επεμβαίνει με άλλους τρόπους. Η απονομή της δικαιοσύνης θα πρέπει να γίνεται σε εύλογο χρόνο, διαφορετικά ισοδυναμεί με αρνησιδικία.

Η νομοθετική εξουσία είναι επίσης σήμερα συνδεδεμένη απόλυτα με την εκτελεστική, αποτελεί προέκτασή της, ιδιαίτερα όταν απαιτείται η λεγόμενη «κομματική πειθαρχία». Ο βουλευτής θα πρέπει να είναι ελεύθερος και αδέσμευτος στην άσκηση του λειτουργήματός του. Κομματική πειθαρχία νοείται μόνον, όταν τίθεται από την αντιπολίτευση ζήτημα ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση.

Συμπερασματικά, απαιτείται μια πραγματική και ουσιαστική επανίδρυση του κράτους, η οποία μπορεί να γίνει με πρότυπο την αρχαία Αθηναϊκή δημοκρατία, με στόχο την μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή του λαού στις αποφάσεις, την ισονομία, την ισοπολιτεία και την κοινωνική δικαιοσύνη, ώστε να μπορέσει η Ελλάδα όχι μόνο να δώσει ένα νέο «μοντέλο» δημοκρατικής λειτουργίας στον κόσμο, αλλά και να μπορέσει να επιτύχει την ευνομία και την ευημερία που της αρμόζει. Για την επιτυχία ενός τέτοιου στόχου απαιτούνται, αφ’ ενός, τολμηρές πολιτικές αποφάσεις και, αφ’ ετέρου, ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα προετοιμάζει τους πολίτες για μια Ελλάδα της ευνομίας, της ανάπτυξης και της ευδαιμονίας των πολιτών της.

Τότε θα μπορέσουμε με υπερηφάνεια να επαναλάβουμε τα λόγια του Περικλή, «χρώμεθα πολιτείᾳ οὐ ζηλούσῃ τοὺς τῶν πέλας νόμους».

Ας ελπίσουμε οι πολιτικοί ταγοί του τόπου μας να μην αποδειχθούν, κατά Δημόκριτον, για άλλη μια φορά «κίβδηλοι καὶ ἀγαθοφανέες οἱ λόγῳ μὲν ἅπαντα,  ἔργῳ δὲ οὐδὲν ἔρδοντες» (= κίβδηλοι που δίνουν καλή εντύπωση, οι οποίοι στα λόγια υπόσχονται τα πάντα, στην πράξη όμως δεν κάνουν απολύτως  τίποτα)!