(13-14.6.2009)
Ο Αχιλλεύς στην Ιλιάδα, οργισμένος απεχώρησε από το στρατόπεδο των Αχαιών μαζί με τους συντρόφους του, επειδή ο Αγαμέμνων πρόσβαλε την τιμή και την υπόληψή του σαν να ήταν, όπως δυο φορές το τονίζει ο ίδιος - την πρώτη στην αντιπροσωπεία που πήγε για να τον εξιλεώσει και να τον παρακαλέσει να επιστρέψει στη μάχη, τη δεύτερη στον επιστήθιο φίλο του τον Πάτροκλο – ατίμητος μετανάστης!
Η λέξη μετανάστης χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Όμηρο και βέβαια το συνοδευτικό προσδιοριστικό επίθετο, ατίμητος (ουσιαστικά αυτός που δεν του απονέμεται καμιά τιμή, ανυπόληπτος, περιφρονημένος), είναι χαρακτηριστικό της κατάστασης που βρισκόταν ένας μετανάστης στην αρχαιότητα.
Συνώνυμο της λέξης αυτής είναι ο μέτοικος.
Μέτοικοι ήταν οι άνθρωποι που άλλαζαν οίκο, πατρίδα, εγκατέλειπαν την πατρίδα τους, την πόλη τους, και εγκαθίσταντο για διάφορους λόγους, κυρίως οικονομικούς, σε μια άλλη πόλη. Αυτοί ζούσαν κάτω από ένα ιδιόμορφο καθεστώς, ανάλογα με την πόλη στην οποία βρίσκονταν. Δύσκολα αποκτούσαν την ιδιότητα του πολίτου, εκτός αν προσέφεραν ειδικές υπηρεσίες στην πόλη που ζούσαν, είχαν όμως όλα τα άλλα δικαιώματα..
Ο περίφημος πολιτικός της αρχαιότητος, ο Περικλής, στον γνωστό σε όλους Επιτάφιο (όπως τον παραδίδει ο Θουκυδίδης), που είναι ουσιαστικά ένα εγκώμιο της Αθηναϊκής δημοκρατίας και τρόπου ζωής, τονίζοντας τη διαφορά μεταξύ Αθηνών και Σπάρτης, εξαίρει το γεγονός ότι η πρώτη είναι «κοινή», ανοικτή θα λέγαμε σήμερα, σε όλους, και ότι ποτέ δεν εκδιώκεται κάποιος ξένος είτε από κάποιο μάθημα είτε από κάποιο θέαμα, σε αντίθεση με τη Σπάρτη, που ήταν γνωστή για τις ξενηλασίες, τις απελάσεις δηλαδή των ξένων, οι οποίοι δεν επιτρεπόταν να εγκατασταθούν μόνιμα εκεί, επειδή πρέσβευαν ότι κινδύνευαν οι πολίτες της να επηρεαστούν αρνητικά από τα ήθη και τις συνήθειες των ξένων. Γι’ αυτό το λόγο εξάλλου, τουλάχιστον αρχικά, απαγορευόταν στους πολίτες της να ταξιδεύουν σε άλλες πόλεις, παρά μόνο για εκτέλεση δημοσίων υπηρεσιών.
Οι μόνιμα εγκατεστημένοι ξένοι απολάμβαναν πολλών δικαιωμάτων, δεν εξισώνονταν ωστόσο ούτε με τους πολίτες ούτε με τους προσωρινά επισκεπτόμενους την πόλη για εμπορικούς ή άλλους λόγους. Με ειδικές συμφωνίες διεθνούς ιδιωτικού δικαίου θα λέγαμε σήμερα εξησφαλίζετο το απαραβίαστο του προσώπου (ασυλία) και το απαραβίαστο της περιουσίας. Ανάλογα με τις υπηρεσίες που ένας ξένος πρόσφερε στην πόλη που ήταν εγκατεστημένος ήταν δυνατό να του παραχωρηθούν επιπρόσθετα προνόμια, όπως το δικαίωμα απόκτησης περιουσίας (έγκτησις), η απαλλαγή από τους φόρους που επεβάλλοντο στους ξένους (ατέλεια), το δικαίωμα να πληρώνει τους ίδιους φόρους με τους πολίτες (ισοτέλεια), η προξενία που εθεωρείτο και ήταν ύψιστο τιμητικό αξίωμα και τέλος το δικαίωμα του πολίτη. Σημειωτέον, ότι η Σπάρτη σχεδόν ποτέ δεν έδωσε το δικαίωμα του πολίτη σε ξένο.
Αυτά με μεγάλη συντομία για την κατάσταση των μεταναστών στην αρχαία Ελλάδα.
Στην εποχή μας το πρόβλημα είναι αρκετά οξύ και γίνεται ακόμη οξύτερο με την πάροδο του χρόνου. Οι διάφοροι τοπικοί πόλεμοι αφενός και οι στερήσεις και η πείνα από την άλλη, λόγω του μεγάλου οικονομικού και κοινωνικού χάσματος μεταξύ των ανεπτυγμένων και των υπανάπτυκτων χωρών του τρίτου κόσμου, υποχρεώνουν χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν τη χώρα τους για ένα καλύτερο μέλλον, για ένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο και μεγαλύτερη ασφάλεια και ο «παράδεισος» στον οποίο προσπαθούν να εισέλθουν με κάθε τρόπο, νόμιμο ή παράνομο, είναι οι δυτικές χώρες, κυρίως οι ευρωπαϊκές.
Ο Ελληνισμός, που βίωσε την σκληρή καταπίεση και εξαθλίωση από τους διάφορους κατακτητές (κυρίως την Οθωμανική αυτοκρατορία και τους νεότουρκους, καθώς και τους Γερμανούς), αλλά και τα τραγικά γεγονότα του εμφυλίου (1944-49) με την ολοκλήρωση της καταστροφής των υποδομών της χώρας και την έξαρση των παθών μίσους και αντεκδίκησης, βρήκε ως σωσίβιο τη μετανάστευση, οργανωμένη ως επί το πλείστον, στις Η.Π.Α., τη Γερμανία και την Αυστραλία, αλλά και σε άλλα σημεία του πλανήτη μας. Εκεί πρόσφεραν τη ζωτικότητα και την εργασία τους, πάντοτε στα πλαίσια των νόμων του κράτους που εγκαταστάθηκαν, και εκτός από το ότι συνετέλεσαν στην οικονομική ανάπτυξη της δεύτερης πατρίδας τους, μπόρεσαν και οι ίδιοι να ευημερήσουν και μάλιστα πλείστοι από αυτούς να ανέλθουν οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά σε αξιοζήλευτα επίπεδα.
Η ελληνική πολιτεία ήταν από την άποψη των μεταναστών «κοινή», σύμφωνα με την Περίκλεια φράση, σε όλους και φιλάνθρωπη. Ο ρατσισμός και οι παντός είδους διακρίσεις είναι ξένες στη νοοτροπία του Έλληνα. Αυτό βέβαια οφείλεται τόσο στις αρχές και αξίες της ελληνοχριστιανικής ανθρωπιστικής παράδοσης, όσο και στο γεγονός ότι η Ελλάδα δεν υπήρξε αποικιοκρατική χώρα, όπως οι πλείστες άλλες χώρες της Ευρώπης, και γνωρίζουμε καλά την περιφρονητική νοοτροπία των αποικιοκρατών προς τους κατοίκους των αποικιών τους.
Ωστόσο, τις τελευταίες δύο δεκαετίες το πρόβλημα των μεταναστών στη χώρα μας γίνεται όλο και πιο οξύ και περίπλοκο με προφανείς κινδύνους. Η ανεξέλεγκτη είσοδος λαθρομεταναστών τείνει να δημιουργήσει τεράστια κοινωνικά προβλήματα. Ιδιαίτερα η οργανωμένη, όπως αποδεικνύεται, από τη γείτονα Τουρκία προώθηση λαθρομεταναστών, κυρίως μουσουλμάνων από το Ιράκ, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, στη χώρα μας (βλ. σχετική ανταπόκριση της Καθημερινής, 10.5.09 για τη συνεργασία δουλεμπόρων με το τουρκικό κράτος και παρακράτος) και μέσω αυτής σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στοχεύει στην αλλοίωση του δημογραφικού χάρτη τόσο της χώρας μας όσο και της Ευρώπης. Ήδη ζουν μόνο στην Αθήνα, σύμφωνα με την Καθημερινή (31.05.09) περισσότεροι από 700.000 (!) μουσουλμάνοι.
Ουδείς γνωρίζει σήμερα πόσοι ακριβώς νόμιμοι και παράνομοι μετανάστες βρίσκονται στη χώρα μας. Σύμφωνα με την Καθημερινή (10.5.09), μόνο το 2008 εισήλθαν στη χώρα μας 146.000 λαθρομετανάστες Βαθμιαία δημιουργούνται σε διάφορες περιοχές της Αθήνας και των μεγάλων πόλεων «γκέτο» μεταναστών και λαθρομεταναστών, όπου στοιβάζονται και ζουν εξαθλιωμένοι (π.χ. στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, στον Άγιο Πανελεήμονα κλπ.).
Λόγω του εξαιρετικά μεγάλου αριθμού καθώς και του ισλαμικού φονταμενταλισμού και της πολιτιστικής νοοτροπίας τους οι μουσουλμάνοι μετανάστες είναι αδύνατο να ενσωματωθούν στην ελληνική κοινωνία και, όπως απέδειξαν τα πρόσφατα επεισόδια στην Αθήνα με πρόσχημα τη βεβήλωση του κορανίου, δεν χαρακτηρίζονται από την ανεκτικότητα της ελληνικής και της δυτικοευρωπαϊκής πολιτισμικής παράδοσης.
Με τη λογική αυτή τι θα έπρεπε να πράξουν οι χριστιανικοί λαοί για τη βεβήλωση εκατοντάδων εκκλησιών και μοναστηριών από τους μουσουλμάνους (500 τον αριθμό μόνο στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου) και τη μετατροπή άλλων σε τζαμιά, όπως η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη και τη Λευκωσία και ο Άγιος Νικόλαος στην Αμμόχωστο;
Είναι προφανές ότι απαιτείται να ληφθούν άμεσα και δραστικά μέτρα τόσο από την Ε.Ε. όσο και από τη χώρα μας. Η φύλαξη των συνόρων μας, ιδιαίτερα των ανατολικών, θα πρέπει να είναι στις άμεσες προτεραιότητες τόσο της Ε.Ε. όσο και της Ελλάδος. Η επαναπροώθηση των λαθρομεταναστών στις χώρες προέλευσής τους είναι αδήριτη ανάγκη.
Ο έλεγχος της νομίμου εισόδου μεταναστών για τις ανάγκες της οικονομίας θα πρέπει να είναι συνεχής και αυστηρός, και η παραμονή τους θα πρέπει να είναι χρονικά προσδιορισμένη. Η ενθάρρυνση, ακόμη και με οικονομικά κίνητρα, για επιστροφή στη χώρα τους είναι ίσως ένα άλλο μέτρο που θα πρέπει να ληφθεί. Η χορήγηση της ελληνικής ιθαγένειας θα πρέπει να γίνεται με μεγάλη φειδώ και προσοχή και μόνο σε όσους είναι αρκετά πιθανόν να ενσωματωθούν στην ελληνική κοινωνία.
Ο αριθμός των μεταναστών θα πρέπει να είναι ανάλογος με τον πληθυσμό της χώρας μας και ανάλογος με το μεγάλο δημογραφικό πρόβλημα (την υπογεννητικότητα του πληθυσμού) που υπάρχει και γίνεται οξύτερο. Αν ο αριθμός τους είναι μεγάλος και όσο περνάει ο καιρός γίνεται μεγαλύτερος και οι μετανάστες αναφομοίωτοι είναι μαθηματικώς βέβαιο ότι σε μερικές δεκαετίες η αναλογία θα ανατραπεί υπέρ των μεταναστών με απρόβλεπτες κοινωνικοπολιτκές συνέπειες.
Δυστυχώς, οι πολιτικοί μας και σε αυτό το θέμα, όπως σε τόσα άλλα, τηρούν παθητική και μοιρολατρική στάση. Η μαζική νομιμοποίηση και χορήγηση ιθαγένειας – γιατί και αυτό ακόμα ακούγεται από διάφορους κύκλους - δεν είναι λύση. Είναι μια βραδυφλεγής βόμβα στα θεμέλια της ευνομίας στη χώρα μας. Τα παραδείγματα ευρωπαϊκών χωρών με μουσουλμανικούς κυρίως πληθυσμούς μεταναστών είναι αποτρεπτικά μιας τέτοιας λύσης.
Η αρχαιότητα μπορεί να μας δώσει κάποια πρότυπα και λύσεις, τις οποίες μπορούμε με κάποια προσαρμογή να εφαρμόσουμε και στη σύγχρονη εποχή. Ειδικές ρυθμίσεις και μέτρα είναι επείγουσα ανάγκη να ληφθούν, τα οποία θα προστατεύουν τους μετανάστες για όσο χρόνο παραμένουν στη χώρα μας. Αφετέρου, με την συστηματική φύλαξη των συνόρων, τον συνεχή έλεγχο και την επαναπροώθηση στις χώρες τους των λαθρομεταναστών θα πρέπει να περιοριστεί ο αριθμός τους σε επιτρεπτά όρια. Τέλος, η τιμωρία των δουλεμπόρων, ελλήνων και ξένων, που εκμεταλλεύονται τη δυστυχία αυτών των ανθρώπων και την επιθυμία τους να εισέλθουν στους δυτικούς «παραδείσους» θα πρέπει να είναι αυστηρή και παραδειγματική.
Μόνο με μια ορθολογική μεταναστευτική πολιτική που θα βασίζεται στις εμπειρίες και τα δεδομένα των ευρωπαϊκών κρατών που έχουν ανάλογα προβλήματα, πολιτική χωρίς τις παρωπίδες του δήθεν προοδευτισμού, είναι δυνατόν να προληφθούν ανεξέλεγκτες για την κοινωνία και τη χώρα μας καταστάσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου